روش مصاحبه نیمه ساختار یافته چگونه می باشد ؟

روش مصاحبه نیمه ساختار یافته چگونه می باشد ؟ :

مصاحبه یکی از روش های مختلف جمع آوری اطلاعات در تحقق کردن است. دانشجویان باید قبل از، استفاده از روش مصاحبه با انواع آن آشنا شوند و بر اساس موضوع و اطلاعات مورد نیاز، یک روش را انتخاب کنند. ما در این مقاله قصد داریم، روش مصاحبه نیمه ساختار یافته را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

انواع روش مصاحبه

1. مصاحبه بی ساختار
2. مصاحبه نیمه ساختار یافته
3. مصاحبه ساختار یافته

مصاحبه نیمه ساختار یافته

یکی از پر کاربرد ترین نوع مصاحبه، مصاحبه نیمه ساختار یافته است. در روش تحقیق کیفی به طور معمول از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده می کنند.

این مصاحبه به گونه ای است که از افراد، یک سری سوالات واحد می پرسند و افراد هرگونه که می خواهند می توانند به این سوالات پاسخ دهند. دانشجو پس از اتمام تحقیق، باید جواب ها را دسته بندی کند.

در برخی از کتاب ها، به مصاحبه نیمه ساختار یافته، مصاحبه منظم هم گفته می شود. به این علت که، دانشجو قبل از انجام مصاحبه، یک سری سوال تنظیم می کند و در هنگام مصاحبه آن را در اختیار افراد جوابگو قرار میدهد.

ویژگی مصاحبه نیمه ساختار یافته

• با توجه به اینکه سؤالات مطرح شده در مصاحبه نیمه ساختار یافته برای تمام افراد جوابگو، مشابه است. اما این قابلیت وجود دارد که، دانشجو با توجه به موضوع پایان نامه، اطلاعات مورد نیاز خود را از بررسی مصاحبه ها به دست آورد.
• در این روش از مصاحبه، با وجود سؤالات یکسانی که از افراد پرسیده میشود. اما این امکان وجود دارد که، اگر دانشجو احساس کرد به مطرح کردن سوال دیگری نیاز هست. میتواند سوال خود را مطرح کند.
• یکی دیگر از ویژگی مصاحبه نیمه ساختار یافته، این است که، دانشجو با آنجام این مصاحبه و جمع آوری اطلاعات حاصل از آن، میخواهد آنها را با اطلاعات به دست آمده از تحقیقات دیگر انجام شده، مقایسه کند.
• یکی دیگر از ویژگی های این نوع مصاحبه این است که، در محیطی آزاد مصاحبه انجام میشود. اما از طرفی انجام این مصاحبه، زمان زیادی نیاز دارد.
• برای تمام موضوعات مورد بحث سوال و آزمون های از قبل مشخص شده وجود دارد.
• دانشجو باید برای انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته، از قبل برنامه بچیند. مثلا باید سوالات را کاملا آماده کند. برای اطمینان پیدا کردن از پیوستگی و نظم برنامه تهیه شده، برنامه باید درست تدوین شود.
• دانشجو باید یک فهرست به منظور هدف ها و نیاز های پایان نامه تهیه کند. مصاحبه را بر اساس آن جلو ببرد. او میتواند مصاحبه را بنویسد یا ضبط کند.
• علت علمی شناخته شدن این روش از مصاحبه، این است که به دلیل بررسی و مشخص شدن برنامه و آزمون ها و دسته بندی آنها، امکان تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات راحت تر انجام میشود.
• یکی از علت های انتخاب این روش از مصاحبه این است که، افراد محقق معتقد اند که، این روش به دلیل اصول و نظم کار جمع آوری اطلاعات و بهره برداری از آن را آسان تر میکند.

نکات مورد توجه هنگام مصاحبه نیمه ساختار یافته در روش تحقیق کیفی

مفهوم و مبانی نظری :

در روش مصاحبه، افراد مستقیما با دانشجو در ارتباط اند. انجام مصاحبه این امکان را به وجود می آورد تا دانشجو بتواند راحت تر به جواب سوالات خود دست پیدا کند به همین دلیل منبع با ارزشی برای جمع آوری اطلاعات در پایان نامه است. اما اینکه سوالات چگونه طراحی شدند؟ چگونه پرسیده میشوند؟ جواب ها چگونه برداشت میشود؟ در نتیجه مصاحبه تاثیر گذار است.

نکات قبل از مصاحبه :

• قبل از انجام هر کاری، به شناسایی کردن ساختار جمع آوری اطلاعات، باید توجه داشت.
• محل انجام مصاحبه، سوالات مورد پرسش در مصاحبه، نحوه جمع آوری اطلاعات و افرادی که دانشجو قصد دارد با آنها مصاحبه کند. قبل از انجام مصاحبه باید مشخص شود.
• دانشجو باید قبل از انجام مصاحبه، روش مصاحبه را مشخص کند، مثلا مصاحبه نیمه ساختار یافته.
• محدودیت و ملاحظات انجام مصاحبه را شناسایی کند.
• در این بخش باید نحوه معرفی خود به افراد و نحوه پرسیدن سوالات را بررسی و مشخص کند. سوالات به صورت یکپارچه پرسیده شود. مثلا نگویید نکات ضعف و قوت خودروی عمومی چیست؟ بپرسید نظر شما راجع به خودروی عمومی چیست؟
• خوب گوش دادن، از شرایط اولیه یک مصاحبه ایده آل است. بنابراین به جواب ها خوب گوش دهید.
• سوالات انتخاب شده، تعصبی و قضاوتی نباشد. کاملا بی طرف سوال خود را مطرح کنید.
• سوالاتی که احتمالا با پاسخ منفی جواب داده میشوند را طور دیگری مطرح کنید.
• با توجه به نحوه جمع آوری اطلاعات مانند ضبط سوت، وسایل مورد نیاز را تهیه کنید.
• سعی کنید سوالات را بدون استفاده از کلمات تخصصی و با زبان ساده طراحی کنید.
• اگر سوالات به گونه ای هستند که برخی افراد ممکن است نتوانند جواب دهند. سوالات جایگزین طرح کنید. تا بتوانید اطلاعات پاسخ سوال را به روشی دیگر به دست آورید.

نکات مورد توجه در حین مصاحبه :

• سعی کنید افراد بیشتر صحبت کنند و شما بیشتر گوش دهید.
• در ابتدای مصاحبه این احساس را در افراد جوابگو، به وجود بیاورید که راحت باشند و انگونه که دوست دارند جواب سوالات را بدهند.
• واضح و روشن صحبت کنید تا اشتباه و سوءتفاهمی برای افراد ایجاد نشود.
• سوال بعدی را زمانی بپرسید که مطمئن شدید، فرد جوابگو نظرش را نسبت به سوال کاملا مطرح کرده است.
• سوالات را ساده بیان کنید.
• تا جای ممکن اجازه دهید مصاحبه با صحبت افراد جوابگو جلو برود.
• بی طرف بودن دانشجو در انجام مصاحبه. یعنی نه افراد را تایید کنید و نه تکذیب.
• هنگام سکوت کردن افراد شما هم سکوت کنید تا راحت تر فکر کنند.
• دقایق ابتدایی مصاحبه تعیین کننده ادامه مصاحبه است. پس ادبیات خود را تقویت کنید.
• عواملی مانند سن، جنسیت، تحصیلات، شغل و … را در بررسی مصاحبه فرد جوابگو لحاظ کنید.
• سوالاتی که ممکن است بحث را وارد مسائل خارج از موضوع اصلی کند را به نحوه ای دیگر بپرسید.

بعد از مصاحبه:

دانشجو پس از انجام مصاحبه باید دو فعالیت جهت سامان دهی اطلاعات به دست امده کند. ۱- دسته بندی و تحلیل اطلاعات به دست امده ۲- تعیین اطلاعات مورد نیاز پایان نامه از، کل اطلاعات به دست امده از مصاحبه.